Bí Quyết Xử Lý Hiệu Quả Khí Độc NO2 Trong Ao Nuôi Tôm

Vấn đề khí độc NH₃, NO₂ xuất hiện trong ao nuôi là nỗi lo của nhiều bà con. Là một trong những yếu tố ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình sinh trưởng phát triển, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của tôm nuôi. Bởi khí độc này nếu phát sinh liên tục và tăng cao khiến tôm sốc, đỏ thân, chậm lớn, thậm chí là nổi đầu, gây chết hàng loạt,… Vậy NO₂ ảnh hưởng như thế nào đến tôm nuôi và cơ chế nào dẫn đến sự hiện diện của NO₂, nguyên nhân, biện pháp như thế nào?

Quá trình hình thành khí độc NO₂ trong ao nuôi

Trong quá trình nuôi, lượng thức ăn cung cấp cho tôm, tôm chỉ hấp thu được khoảng 30% lượng đạm có trong thức ăn, phần còn lại sẽ rớt xuống đáy và tích lũy ở lớp bùn đáy tạo nên lượng ô nhiễm cực kỳ lớn trong ao nuôi, là nơi tìm ẩn phát sinh các khí độc gây hại cho tôm.

Quá trình chuyển hóa đạm diễn ra qua nhiều bước, do nhiều nhóm vi sinh vật tham gia nhưng quá trình hình thành khí độc NH₃ nhanh hơn tốc độ chuyển hóa NH₃ thành các chất không độc, dẫn đến sự tích lũy NH₃ kéo theo NO₂ ngày càng tăng cao gây hại cho tôm.

Quá trình Nitrite hóa: nhóm vi khuẩn nitrit như Nitrosomonas spp và Nitrosococcus spp đóng vai trò chủ yếu trong quá trình chuyển hóa NH₃ (độc) thành NO₂^– (rất độc)

Quá trình Nitrate hóa: nhóm vi khuẩn nitrat như Nitrobacter spp và Nitrospira spp là những nhân tố đóng vai trò chính trong việc giúp chuyển hóa NO₂^–  (rất độc) thành NO₃^– (rất ít độc).

Trong ao nuôi luôn có sự hiện diện của 2 nhóm vi khuẩn này nhưng mật độ rất thấp và chúng không thể tăng sinh tự nhiên nhanh như các loài vi khuẩn thông thường khác. Đặc biệt là nhóm vi khuẩn Nitrobacter sp và Nitrosprira sp vì chúng là vi khuẩn hiếu khí rất cần oxy dẫn đến oxy là một yếu tố đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình nitrate hóa cũng như toàn bộ chuỗi phản ứng oxy hóa từ NH₃ đến NO₃^–. Bên cạnh đó NH₃ đã xuất hiện từ khi có sự hiện diện của thức ăn tôm ở đáy ao, mặt khác lại được tích lũy dần theo thời gian nuôi đồng thời được Nitrite hóa thành NO₂ gây độc cho tôm dẫn đến chết hàng loạt. Trong khi đó, quá trình Nitrate hóa lại diễn ra rất kém hiệu quả vì thiếu oxy là tình trạng chung ở các vùng nuôi dẫn đến lượng khí NO₂ ngày càng nhiều.

Nguyên nhân bùng phát khí độc NO2 trong ao nuôi

• Do trong quá trình nuôi, việc tính toán kiểm soát lượng thức ăn trong ao nuôi chưa tốt dẫn đến tình trạng thức ăn dư thừa bị lắng và đọng lại dưới đáy ao nuôi từ đó chúng phân hủy sinh học tạo thành các khí NH₃, NO₂, H₂S gây ô nhiễm nguồn nước ao nuôi.

• Chất thải: mùn bả hữu cơ, phân tôm, xác tôm cũng là nguyên nhân chính xuất hiện hàm lượng NO₂trong ao nuôi tôm. Nếu các chất thải này không được xử lý và kiểm soát theo dõi thường xuyên sẽ dẫn đến quá trình phân hủy sinh học và tạo khí độc NH₃ kết hợp với oxy tạo thành NO₂ ^– đây là khí độc hại nhất cho tôm và cũng gây đau đầu cho nhiều bà con.
• Lượng vi sinh vật có lợi không tồn tại trong ao nuôi hoặc tồn tại với mật số rất thấp không đủ để chuyển hóa hoàn toàn các khí độc thành NO₃không gây độc cho tôm được.
• Hàm lượng oxy không được cung cấp đầy đủ dẫn đến chu trình nitrat hóa không diễn ra hoàn toàn và dẫn đến việc tích tụ NO₂trong ao nuôi bên cạnh đó cũng làm giảm mật độ vi sinh vật hữu ích trong ao nuôi
• Tôm nuôi đến cuối vụ thường phát sinh vấn đề khí độc NO₂vì mùn bã hữu cơ, thức ăn dư thừa. Phân tôm sau thời gian dài tôm phát triển sẽ lắng tụ xuống đáy ao và gây phát sinh khí NO₂ trong ao.

Tác hại của khí độc NO₂ đến tôm

• Gây rối loạn cân bằng áp suất thẩm thấu
• Tôm mềm vỏ, lột xác không cứng, chậm lớn
• Gây tổn thương mang, phù thủng cơ
• Khi hàm lượng khí độc NO₂ trong ao quá cao, tôm nổi đầu và có thể chết hàng loạt hoặc rải rác vào buổi sáng sớm và lúc chiều tối.
• Khí độc NO₂ sẽ nằm ở tầng đáy ao làm cho tôm không thể tiếp cận để tìm kiếm thức ăn, nên tôm sẽ có tình trạng “trống đường ruột” làm giảm sự sinh trưởng phát triển của tôm nuôi, tôm kém sức sống, chậm lớn,…
• Khí độc NO₂ nếu không được xử lý phân hủy trong môi trường nước, chúng sẽ lơ lửng trong ao nuôi tôm, nếu NO₂tăng cao sẽ kết hợp với Hemocyanin trong máu tôm làm mất khả năng vận chuyển oxy trong máu từ đó khiến tôm nuôi bị ngạt. Khi tôm bị ngạt, tích tụ NO₂ nhiều trong cơ thể sẽ giảm sức sống sẽ mắc các bệnh như:  bệnh phân trắng, bệnh gan tụy trên tôm, đen mang, đốm trắng, hoại tử cơ,… hoặc chết khi sốc môi trường.

Bí quyết xử lý hiệu quả khí độc NO2

Tin Cậy được dịp ghé thăm mô hình nuôi tôm ao đất và ao lót bạt bờ của Anh Triết ở Trà Vinh được Anh chia sẻ bí quyết kiểm soát xử lý hiệu quả khí độc NO₂ trong ao nuôi của Anh trong nhiều năm qua.

Tham khảo các Chế phẩm sinh học hỗ trợ trong nuôi thủy sản

• Chế phẩm sinh học EM AQUA chuyên xử lý nước
• Men vi sinh xử lý khí độc NO2 (Bio-TC8)
• Men vi sinh xử lý khí độc NH4/NH3 (Bio-TC3)
• Men vi sinh xử lý đáy ao nuôi (Bio-TC7)
• Men vi sinh xử lý phèn (Bio-TC5)
• Chế phẩm sinh học Em Gốc (EM1)

Sau khi Anh Triết kiểm tra hàm lượng khí độc NO₂ trong nước ao nuôi bằng test sera NO₂ . Nếu khí độc NO₂ vượt quá ngưỡng cho phép gây độc cho tôm, Anh tiến hành sử dụng men vi sinh xử lý khí độc NO₂ BIO-TC_XH (BIO-TC8) – men chuyên xử lý khí độc NO₂ trong ao nuôi tôm.

• Anh cho biết để tăng hiệu quả xử lý khí độc NO₂:
• Tạt men vi sinh xử lý khí độc NO2 (BIO-TC8) vào buổi chiều lúc 14h vì thời điểm này hàm lượng khí độc NO₂ cao nhất.
• Trước khi tạt men  cần chạy quạt công suất lớn trước 30 phút trước hoặc sử dụng Nova Oxygen với liều:1,5-2 kg/ 1.000 m³ để tăng hàm lượng oxy trong ao, cung cấp đầy đủ oxy cho các nhóm vi khuẩn hiếu khí hoạt động đẩy nhanh quá trình nitrate hóa cũng như toàn bộ chuỗi phản ứng oxy hóa từ NH₃ đến NO₃^– .

→ Tham khảo sản phẩm: Chế phẩm cung cấp oxy cho tôm, cá Nova Oxygen

Cách sử dụng men xử lý khí độc NO₂(BIO-TC8) trực tiếp: Sử dụng 250g men vi sinh xử lý khí độc NO₂ pha với nước sạch, sử dụng cho 2.000 m³ nước ao nuôi tôm.

Cách tăng sinh để tiết kiệm chi phí: Hòa tan 2kg mật rỉ đường + 5 lít nước sạch + 250g Men vi sinh xử lý khí độc NO₂ (BIO-TC8) cho vào thùng sạch, cho thêm nước sạch cho đủ 30 lít. Sục khí liên tục trong 3h có thể sử dụng được

Sử dụng 5 lít-10 lít/1000m³ nước ao nuôi. Tùy vào hàm lượng khí độc NO₂ trong ao nuôi có thể tăng giảm liều lượng để đạt hiệu quả xử lý.

• Sau khi sử dụng men vi sinh xử lý khí độc NO₂ (BIO-TC8) khoảng 2 tiếng thì tiến hành đánh vi sinh EM Aqua đã được ủ thành EM thứ cấp EM2 với liều 5-10 lít/1000m³ để xử lý cặn đáy ao, phân hủy các chất thải, bùn, thức ăn dư thừa một cách hiệu quả để tránh được việc hình thành khí NH₃ trong nước. Làm ngăn chặn được quá trình sinh học hình thành khí NO₂.
• Qua ngày hôm sau dùng test sera NO₂ kiểm tra lại hàm lượng khí độc NO₂ trong ao nuôi nếu NO₂ giảm thì tiến hành theo dõi kiểm soát khí độc. Nếu NO₂ chưa giảm thì tăng liều sử dụng men vi sinh xử lý khí độc NO₂ (BIO-TC8) lên để tăng hiệu quả xử lý khí độc NO₂

Biện pháp phòng ngừa khí độc NO₂:

Cải tạo ao nuôi một cách hoàn chỉnh, bùn bã, chất cặn bã phải loại bỏ hoàn toàn trước khi bắt đầu vụ mới.

Quản lý thức ăn tốt, tránh tình trạng dư thừa đồng thời cung cấp đủ oxy cho ao nuôi, bố trí quạt nước hợp lý, tránh các góc chết trong ao

Sử dụng chế phẩm vi sinh EM Aqua định kỳ: 5-10 lít/1000m³ (3-5 ngày/lần) để duy trì cung cấp vi sinh có lợi hạn chế được sự phát sinh khí độc trong ao nuôi tôm từ đó giảm sự phân hủy của chất thải, bùn, thức ăn dư thừa ở đáy ao, mang lại môi trường tốt nhất cho tôm tiếp cận đáy ao tìm thức ăn.

Tham khảo các Chế phẩm sinh học hỗ trợ trong nuôi thủy sản

• Chế phẩm sinh học EM AQUA chuyên xử lý nước
• Men vi sinh xử lý khí độc NO2 (Bio-TC8)
• Men vi sinh xử lý khí độc NH4/NH3 (Bio-TC3)
• Men vi sinh xử lý đáy ao nuôi (Bio-TC7)
• Men vi sinh xử lý phèn (Bio-TC5)
• Chế phẩm sinh học Em Gốc (EM1)

Sử dụng định kỳ sản phẩm vi sinh chất lượng có chứa nhóm vi khuẩn nitrat men vi sinh xử lý khí độc NH₄/NH₃(Bio-TC3), men vi sinh chuyển xử lý khí độc NO₂ (BIO-TC8) kết hợp đánh Yucca liên tục và định kỳ trong suốt quá trình nuôi để giảm sự hình thành của khí độc. Khi khí NH₃ giảm cũng sẽ hạn chế được quá trình phát sinh ra NO₂. Một lượng NO₂ còn sót lại thì sử dụng sản phẩm vi sinh xử lý NO₂ với liều lượng duy trì sẽ được loại bỏ hoàn toàn.

Hy vọng những chia sẻ về bí kíp xử lý hiệu quả khí độc NO₂ trên đây sẽ giúp ích cho quý bà con, giúp bà con có thể ứng dụng hiệu quả vào mô hình nuôi, đạt năng suất hiệu quả kinh tế cao. Hẹn gặp lại quý bà con ở những bài chia sẻ tiếp theo!

Tác giả: Nguyễn Hiền

Tin Cậy kính chúc bà con có những vụ nuôi thành công!!!

Mọi thắc mắc về “Bí quyết xử lý hiệu quả khí độc NO2 trong ao nuôi tôm”, xin vui lòng liên hệ:

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ TIN CẬY

Địa chỉ: Số 4 đường số 3, Khu Dân Cư Vạn Phúc, P.Hiệp Bình Phước, Tp.Thủ Đức, Tp. HCM

Điện Thoại: (028) 2253 3535 – 0902 650 369 – 0902 885 547 – 0902 671 281 – 0903 908 671

Email: hiennguyen@tincay.com; kinhdoanh@tincay.com; tincaygroup@gmail.com;  tincay@tincay.com

Website: tincay.com | thuysantincay.com | nongnhan.com

Facebook: Thủy Sản Tin Cậy