Xử Lý Nước Thải Nhà Máy Dệt Nhuộm

Dệt nhuộm là ngành công nghiệp truyền thống lâu đời của Việt Nam nói chung hay của TPHCM nói riêng. Đây là ngành mang lại nhiều lợi nhuận về kinh tế, nhưng xét về khía cạnh môi trường thì nó là ngành gây ô nhiễm bậc nhất. Hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về sự ô nhiễm của nước thải nhà máy dệt nhuộm và cách xử lý.

Nước thải của nhà máy dệt nhuộm chưa qua xử lý

Đặc tính của nước thải:

Nước thải dệt nhuộm mang trong mình nhiều nguồn ô nhiễm như phẩm nhuộm, chất hoạt động bề mặt, hồ, men, chất oxy hóa,…

Nước thải nhuộm bao gồm 3 loại chính như sau:

Nước thải nhuộm hoạt tính
Nước thải nhuộm sunfua
Nước thải tẩy

Thành phần đặc tính của từng loại nước thải được thống kê trong bảng sau:

Chỉ tiêu	Đơn vị	Kết quả
Chỉ tiêu	Đơn vị	Nước thải hoạt tính	Nước thải sunfua	Nước thải tẩy
pH		10-11	>11	>12
COD	mg/L	450-1500	10.000-40.000	9.000-30.000
BOD5	mg/L	200-800	2.000-10.000	4.000-17.000
N tổng	mg/L	5-15	100-1.000	200-1.000
P tổng	mg/L	0,7-3	7-30	10-30
SS	mg/L	–	–	120-1.300
Màu	Pt-Co	7.000-50.000	10.000-50.000	500-2.000
Độ đục	FAU	140-1.500	8.000-200.000	1.000-5.000

Bảng thống kê thông số ô nhiễm nước thải dệt nhuộm của một cơ sở sản xuất – Nguồn Khoa Môi Trường – ĐHBK TPHCM

Nước thải của ngành dệt nhuộm đặc trưng là có nồng độ chất hữu cơ cao, thành phần phức tạp và chứa nhiều hợp chất chứa vòng benzen khó phân hủy. Ngoài ra các chất hỗ trợ trong quá trình nhuộm cũng gây ức chế hoạt động của vi sinh vật. Nước thải này còn có nhiệt độ cao phải có dàn làm mát trước khi vào xử lý thậm chí có thể thu hồi nhiệt tận dụng cho quá trình sản xuất. Chính vì những lý do này mà nước thải dệt nhuộm cần có công đoạn xử lý trước khi đưa vào xử lý vi sinh.

Dàn làm mát để giảm nhiệt độ nước thải trước khi đưa vào hệ thống xử lý.

Quy trình xử lý:

Như đã nói ở trên, nước thải dệt nhuộm rất khó xử lý nên phải kết hợp nhiều phương pháp xử lý để có được hiệu quả xử lý tối ưu nhất. Các biện pháp được áp dụng đó là:

Cơ học: song chắn rác để loại bỏ chất thải rắn lẫn trong nước, dàn làm mát với quạt thổi để giảm nhiệt độ của nước, tại bể điều hòa được sục khí đảo trộn để đồng nhất đặc tính nước thải.
Hóa học: cân bằng pH, phân hủy các hợp chất có khả năng phân sinh bằng hóa học.
Hóa lý: sử dụng quá trình đông-keo tụ tạo bông với phèn sắt, giúp xử lý COD.
Sinh học: sử lý phân hủy chất thải hữu cơ, giảm BOD, COD, TSS của nước thải.

Quy mô xử lý của một cơ sở sản xuất dệt nhuộm

Sơ đồ quy trình xử lý:

Nhìn chung qua sơ đồ này thì có thể thấy quy trình xử lý khá đơn giản. Tuy nhiên việc vận hành từng khâu xử lý đạt hiệu quả là cực kì khó. Nếu mỗi công đoạn không xử lý tốt thì công đoạn sau sẽ khó vận hành, thậm chí là gây ngưng trệ toàn hệ thống.

Nước thải ngành dệt nhuộm có chứa hiều hợp chất hữu cơ nên hệ thống bể vi sinh được áp dụng là Aerotank (xử lý hiếu khí). Khâu này được xem là trung tâm, trái tim của hệ thống xử lý nước thải dệt nhuộm.

Hệ thống bể vi sinh đồ sộ để xử lý nước thải dệt nhuộm.

Hiệu quả xử lý của bể vi sinh phụ thuộc vào hệ vi sinh nuôi cấy có “sức khỏe”. Ngoài ra còn phụ thuộc vào thời gian lưu, phải đủ thời gian lưu cần thiết thì vi sinh vật mới phân hủy hoàn toàn các hợp chất hữu cơ có trong nước thải. Chính vì vậy mà trong hệ thống thường sẽ là 1 chuỗi nhiều bể Aerotank liên tiếp nhau để kéo dài thời gian lưu.

Quy định về chuẩn đầu ra cho nước thải nhà máy dệt nhuộm:

Các chỉ tiêu ô nhiễm cho phép của nước thải dệt nhuộm được xả vào nguồn tiếp nhận được quy định ở QCVN 13-MT:2015/BTNMT

TT	Thông số		Đơn vị	Giá trị C
TT	Thông số		Đơn vị	A	B
1	Nhiệt độ		0C	40	40
2	pH		–	6-9	5,5-9
3	Độ màu (pH = 7)	Cơ sở mới	Pt-Co	50	150
3	Độ màu (pH = 7)	Cơ sở đang hoạt động	Pt-Co	75	200
4	BOD5 ở 200C		mg/l	30	50
5	COD	Cơ sở mới	mg/l	75	150
5	COD	Cơ sở đang hoạt động	mg/l	100	200
6	Tổng chất rắn lơ lửng (TSS)		mg/l	50	100
7	Xyanua		mg/l	0,07	0,1
8	Clo dư		mg/l	1	2
9	Crôm VI (Cr6+)		mg/l	0,05	0,1
10	Tổng các chất hoạt động bề mặt		mg/l	5	10

Nguồn QCVN 13-MT:2015/BTNMT

Trong đó:

Cơ sở mới là nhà máy, cơ sở dệt nhuộm hoạt động sản xuất sau ngày quy chuẩn này có hiệu lực thi hành, bao gồm cả các cơ sở đang trong quá trình xây dựng và đã được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường trước ngày quy chuẩn này có hiệu lực thi hành.
Cơ sở đang hoạt động là nhà máy, cơ sở dệt nhuộm hoạt động sản xuất trước ngày quy chuẩn này có hiệu lực thi hành.