Đời Sống Nông Dân Khởi Sắc Nhờ Sầu Riêng Được Xuất Khẩu Chính Ngạch

Nhìn lại những năm về trước nền nông nghiệp Việt Nam ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ đa số là lúa nước, có những gia đình cả đời gắn bó với ruộng lúa, “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” nhưng thu nhập mang lại của nó không cao.

Dù là cây trồng lâu đời nhưng những năm trước đời sống của người trồng lúa gặp không ít khó khăn khi chi phí sản xuất ngày tăng cao, giá bấp bênh, dịch bệnh nghiêm trọng, trừ hết các chi phí phân thuốc thì lợi nhuận một vụ mùa mang lại cũng không đáng kể

Khó khăn buộc người dân cũng phải mày mò tìm ra hướng đi mới, “trong cái khó, ló cái khôn” nhiều nông dân đã nắm bắt thời cơ, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển cây ăn trái. Tuy nhiên mô hình sầu riêng đang phát huy hiệu quả hơn cả, nên rất nhiều bà con đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất trồng lúa sang trồng sầu riêng.

Là một trong những hộ nông dân thực hiện chuyển đổi đất lúa sang trồng sầu riêng. Chú 11, ở huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang hứng khởi kể: “Một gốc sầu riêng cho thu nhập bằng cả công lúa” – trước kia có nằm mơ tôi cũng không nghĩ hiệu quả đến vậy.

Thời gian đầu mới chuyển đổi cũng vất vả lắm bởi sầu riêng là cây lâu năm, vừa trồng chưa thể cho thu nhập ngay nên tôi quyết định chọn phương pháp lấy ngắn nuôi dài trồng xen với chanh không hạt, bán chanh để lấy tiền mua phân thuốc nuôi sầu riêng.

Lúc mới trồng gặp khó khăn về kỹ thuật, rồi tự mài mò học hỏi về cách chăm sóc trên mạng, tham khảo cách làm của các bà con xung quanh về cách dưỡng cây, làm bông, nuôi trái…nói chung thời gian đầu cũng gian nan với nó lắm.

Đến khi 2 năm gần đây thu trái được thì cuộc sống gia đình bắt đầu ổn định, khởi sắc hơn so với trước đây, nên tôi quyết định trồng thêm 100 gốc sầu riêng, mặc dù hiện nay diện tích trồng sầu riêng gia tăng đột biến, cả xóm nhà nào cũng có sầu để bán, thôi thì liều 1 phen “được ăn cả, ngã về không”

(Vườn Ri 6 của chú 11 tại Phụng Hiệp – Hậu Giang)

Một hộ nông dân khác là anh Thuộc tại Bàu Bàng – Bình Dương với diện tích gần 5 ha sầu riêng, trong đó có một vườn lớn 7 năm tuổi, hai vườn nhỏ 3 năm tuổi. Vụ này anh làm trái 160 gốc và đạt sản lượng 32 tấn đem về lợi nhuận lớn.

Anh chia sẻ “trước đây anh cũng trồng cao su nhưng từ khi thấy được tiềm năng của sầu riêng mang lại anh đã cải tạo đất để trồng mấy trăm gốc sầu, cũng cố gắng tìm tòi phương pháp chăm sóc rồi rút ra kinh nghiệm cho từng năm, và khi bắt đầu để trái được tầm 3 năm trở lại đây thì nó mang lại nguồn thu nhập lớn cho vợ chồng anh, từ đó đời sống cũng ngày càng khấm khá, anh vui lắm”

(Vườn sầu riêng gần 5 ha của anh Thuộc, Bàu Bàng- Bình Dương)

Kể từ khi Nghị định thư về việc xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang thị trường Trung Quốc có hiệu lực từ ngày 11/7/2022, giá loại trái này hầu như duy trì ở mức cao, giúp nông dân thu lợi nhuận lớn. Đặc biệt, sau Tết Nguyên đán năm 2023, giá sầu riêng lên cơn sốt khi tăng lên hơn 200.000 đồng/kg.

Đây là mức giá chưa từng có của sầu riêng từ trước đến nay. Với sức nóng của sầu riêng mang lại nên trong những năm gần đây, người trồng có lãi lớn khiến sầu riêng trở thành cây trồng có diện tích tăng trưởng nhanh nhất.

Trái sầu riêng đóng vai trò quan trọng trong kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản, thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội ở nhiều địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên, Đông Nam bộ. Năm nay do ảnh hưởng thời tiết nắng nóng, khô hạn và sâu bệnh khiến nhiều diện tích vườn sầu riêng bị cháy lá, sụt giảm năng suất.

Mặc dù vậy, nhờ giá sầu riêng năm nay cao hơn các năm trước nên nhà vườn vẫn có lợi nhuận khá. Ngoài yếu tố thị trường xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc đang thuận lợi, nhiều thương lái thu mua sầu riêng cho biết giá sầu riêng ổn định ở mức cao bởi lúc này nguồn cung ít, sầu riêng hút hàng.

(Bà con hứng khởi vì sầu riêng bán được giá cao)

Theo số liệu thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, năm 2023, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 5,69 tỷ USD; trong đó, sầu riêng là ngành có sức tăng trưởng ấn tượng nhất khi đem về 2,3 tỷ USD, tăng 4,8 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoài sầu riêng tươi nguyên trái, lượng sầu riêng đông lạnh, sầu riêng sấy xuất khẩu cũng ghi nhận có sự tăng mạnh.

Trong số các mặt hàng rau quả của Việt Nam, sầu riêng đang là mặt hàng trái cây có giá trị xuất khẩu lớn nhất. Năm 2023 cũng là năm đánh dấu những cột mốc mới trong việc xuất khẩu các loại nông sản của Việt Nam khi kim ngạch xuất khẩu sầu riêng trong quý 1/2024 tăng 66% so với cùng kỳ năm trước.

Đặc biệt, Việt Nam đã vượt qua Thái Lan để vươn lên vị trí số 1 về xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc, khi đã đưa tỷ trọng thị phần tại thị trường này từ mức 32% của năm 2023 tăng lên mức 57% chỉ trong 2 tháng đầu năm nay.

Nông sản Việt bứt phá về kim ngạch xuất khẩu và giá, dù kinh tế trong nước và thế giới suy thoái. Với lợi nhuận mà sầu riêng mang lại đã đẩy mạnh sự phát triển vượt bật của nền nông nghiệp Việt Nam nói chung và nâng cao đời sống cho bà con nông dân trên cả nước nói riêng góp phần phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, cây sầu riêng cũng mang lại thu nhập cho lượng lớn nhân công, lao động.

Từ các khâu chăm sóc, bón phân, phun thuốc, làm cành đến khâu thu hái, vận chuyển, phân loại, đóng gói, dán tem… nhất là khi bước vào vụ mùa thu hoạch.