Bùn Nổi Ở Bể Lắng

Trong xử lý nước thải, một thứ luôn được sinh ra trong quá trình xử lý đó là bùn. Mục tiêu xử lý cuối cùng đó là tách bùn đó là khỏi nước để đem nước đi xử lý công đoạn tiếp theo hoặc xả ra nguồn tiếp nhận. Bùn này thường sẽ phát sinh khi xử lý bằng phương pháp hóa lý (đông – keo tụ tạo bông) hoặc phương pháp vi sinh (bùn hoạt tính). Để tách được bùn ra thì công trình luôn được nhắc đến là bể lắng. Nhưng tại bể lắng lại thường xảy ra một hiện tượng là bùn nổi. Bùn nổi này là do đâu?

Như chúng ta đã biết thì bùn lắng có 2 loại là bùn từ quá trình hóa học hòa lý và bùn lắng từ quá trình sinh học còn gọi là bùn hoạt tính. Hiện tượng bùn nổi này chỉ xuất hiện ở bùn hoạt tính có nguồn gốc từ quá trình vi sinh

Nguyên nhân gây bùn nổi

Nitrate và nitrite là các sản phẩm từ quá trình khử Nito trong Amoniac. Tại bể lắng bùn lắng xuống dưới đáy không được sục khí nên lượng DO tầng này sẽ thấp. Khi đó các vi khuẩn yếm khí sẽ sử dụng oxy trong NO₃ và NO₂ để tổng hợp tế bào từ đó hình thành phân tử N2 để kết thúc chu trình Nito. Các bóng khí nhỏ (khí N2) sẽ bay lên và kéo theo bông bùn. Do vậy mà nước thải giàu amoni như Nước thải sinh hoạt thường xuyên có bùn nổi.

Nếu ko xảy ra quá trình nitrate hay nitrite hóa thì tại đáy bể lắng nếu bùn lưu lại quá lâu thì các vi khuẩn hiếu khí vẫn hoạt động và sản phẩm của quá trình này là CH₄ cũng sẽ thoát ra khỏi nước. Điều này cũng là một nguyên nhân dẫn đến bùn nổi và có mùi tanh tại hệ thống.

Khắc phục hiện tượng bùn nổi

Đối với các hệ thống xác định có nguồn ô nhiễm Amoni chúng ta cần xem lại thiết kế hệ thống đã có bể Anoxic hay chưa. Vì trong chu trình nito, thì quá trình khử nitrate, nitrite diễn ra tại bể Anoxic, nếu hệ thống không có bể này thì toàn bộ quá trình sẽ diễn ra tại bể lắng làm cho bùn nổi. Nếu như hệ thống đã có bể anoxic thì ta xem lại quy trình vận hành bể, lượng oxy hòa tan có ở mức 0,2-0,3mg/L để quá trình khử xảy ra triệt để hay không.

Bùn nổi tại một hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt có ô nhiễm amoni cao

Đối với các hệ thống xác định không có nguồn ô nhiễm amoni thì chúng ta cần xem lại kết cấu và thiết kế của kể lắng. Bể lắng phải có thiết kế tròn có thanh gạt bùn ở đáy để thu gom bùn tập trung về điểm tập kết tại đáy bể. Hiện nay một vài hệ thống cũ dùng bể vuông, nhược điểm của thiết kế này là bể vuông sẽ không đồng tâm, từ đó không thể thiết kế thanh gạt bùn như của bể tròn. Ngoài ra bể vuông sẽ có 4 góc bể là góc chết nơi xử lý yếm khí sẽ xảy ra cục bộ do đó làm bùn nổi .

Bể lắng vuông làm cho bùn nổi ở một góc bể

Để khắc phục nhược điểm của những công trình cũ này, mình có để xuất ý tưởng sử dụng bồn nhựa cho một đơn vị và họ thiết kế khá hiệu quả. Tận dụng những phuy nhựa thải bỏ sau sản xuất, công nhân đã đấu nối chúng với nhau tạo thành một hệ lắng liên hoàn:

Sáng tạo sử dụng các bồn phuy nhựa lắng liên tục đến khi nước trong để khắc phục nhược điểm của bể vuông

Các bồn nhựa thông với nhau bằng ống nối chảy tràn trên miệng bồn

Sự sáng tạo của người vận hành mang lại những giải pháp mới lạ, nước sau lắng trong và đạt yêu cầu của quá trình xử lý.

Trên đây là một vài chia sẻ của chúng tôi về hiện tượng bùn nổi tại bể lắng. Hy vọng bài viết mang lại nhiều thông tin hữu ích cho khách hàng cũng như giúp khách hàng nhận biết sớm hơn các sự cố này trong hệ thống.