Quan Sát Gan Tôm Để Phát Hiện Sớm Bệnh Hoại Tử Gan, Tụy (EMS)

Cách quan sát màu sắc, hình dạng gan tôm để phát hiện sớm những bệnh liên quan đến gan tôm như: bệnh đường ruột, bệnh EMS – hội chứng tôm chết sớm đây là những bệnh nguy hiểm gây thiệt hại nghiêm trọng cho người nuôi, cần theo dõi phát hiện sớm để có biện pháp xử lý bệnh kịp thời giảm thiệt hại đến mức thấp nhất.

Bệnh tôm chết sớm (Early Mortality Syndrome – EMS) cũng còn gọi là chứng hoại tử gan – tụy cấp ((Acute Hepatopancreatic Necrosis Syndrome – AHPNS) là bệnh gây thiệt hại nghiêm trọng cho tôm nuôi tại Việt Nam (cả tôm thẻ chân trắng lẩn tôm sú) dù là nuôi thâm canh hoặc bán thâm canh.

Bệnh do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus tạo ra một độc tố mạnh làm phá hủy nhanh mô và làm rối loạn chức năng gan tụy trong hệ thống tiêu hóa của tôm. Đây là nguyên nhân làm tôm chết sớm trong vòng 30 ngày đầu tiên sau khi thả, tỷ lệ tôm chết có thể lên tới trên 70% mức độ thiệt hại rất cao.

Quan sát gan tôm để phát hiện sớm bệnh hoại tử gan, tụy (EMS)

Cách quan sát màu sắc, hình dạng hệ thống gan tụy và đường ruột của tôm như thế nào? Từ đó có thể phát hiện sớm mầm móng của bệnh, phát hiện sớm các biểu hiện của môi trường trên cơ sở đó có biện pháp để điều trị kịp thời, tránh trường hợp khi bệnh bùng phát mới phát hiện thì đã trễ, việc điều trị lại không hiệu quả, tốn kém nhiều chi phí, gây thiệt hại kinh tế cho bà con. Bài viết này đề cập về cách quan sát gan tôm để phát hiện sớm bệnh hoại tử gan tụy trên tôm bà con có thể tham khảo.

Chức năng gan tụy:

Gan tụy là một khối có chức năng rất quan trọng:

Tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng
Dự trữ năng lượng
Tạo máu, miễn dịch
Giải độc, bài tiết: những độc tố thường tích tụ ở gan là chủ yếu thông quá đó bài tiết giải phóng ra ngoài. Nếu gan phân giải độc tố không hết sẽ biểu hiện ra hình dạng màu sắc của gan từ đó chúng ta quan sát có thể nhìn thấy gan: gan màu trắng, màu vàng, màu đen,…quan sát gan tôm có thể đón được một phần của bệnh tôm.

Màu sắc gan tụy

Tôm giống (cỡ tôm post) thông thường gan tôm thời điểm này có màu đen (chấm đen trên đầu) nhìn rất dễ nhận biết. Ở thời điểm này gan tôm thực tế cũng chưa hoàn chỉnh, chưa có màng trắng bên màu. Tuy nhiên chúng ta có thấy được gan màu đen ở thời điểm tôm post là gan khỏe, tôm post khỏe mạnh.

Giai đoạn tôm lớn dần 2-3 cm trở lên gan tôm bắt đầu hoàn chỉnh có màng trắng bao bọc gan, nên màu gan tôm chuyển sang màu nâu sậm. Khi tôm lớn có những biểu hiện màu của gan từ đó ta dễ dàng quan sát màu sắc của gan để dễ dàng phát hiện bệnh:

Gan màu đỏ: thông thường tôm bị tổn thương hoặc bị nhiễm khuẩn. Nếu nhiễm khuẩn kéo dài tấn công phá hủy gan tôm, gan tôm bắt đầu chuyển qua màu trắng
Gan màu vàng: biểu hiện rối loại quá trình tiêu hóa dinh dưỡng trong cơ thể tôm, đường ruột tôm
Gan màu đen: dấu hiệu của dư lượng thuốc đưa vào tôm như dư lượng kháng sinh.

Trên cơ sở phân tích màu sắc gan tôm chúng ta có thể đón được 1 phần bệnh tôm hoặc thông qua trạng thái của gan tôm:

Gan màu vàng có dịch chảy ra dấu hiệu tôm bị bệnh nặng
Gan tôm sưng to, mềm nhũn, biến màu hoặc gan bị teo lại dẻo, đàn hồi giống như cao su: biểu hiện của bệnh EMS

Cách quan sát gan tôm

Quan sát gan tụy: điểm giữa khối gan tụy bắt đầu có màu trắng, nhóm vi khuẩn tấn công gan từ từ lan rộng bắt đầu quá trình hoại tử gan
Giáp đầu ngực và thân tôm sẽ tách rồi nhau. Cơ thịt đục mờ dần, đường ruột không chứa thức ăn đó là những dấu hiệu rõ nhất để phát hiện sớm bệnh EMS

Kiểm tra bệnh EMS bằng đĩa thạch

Lấy nước ao/phần gan tôm/ đường ruột tôm cấy lên đĩa thạch sau thời gian khuẩn lạc màu hồng trên đĩa mọc lên trên đĩa. Quan sát đĩa thạch, càng nhiều khuẩn lạc màu hồng chứng tỏ nhóm vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây bệnh EMS đang nhiễm trên tôm rất nhiều.

Cần thường xuyên kiểm tra quan sát tôm, quan sát hình dạng màu sắc gan tụy, kiểm tra các chỉ tiêu môi trường nếu phát hiện bệnh có biện pháp phòng xử lý kịp thời, hạn chế bệnh bùng phát hạn chế thiệt hại đến mức thấp nhất.

Quản lý cải thiện tốt môi trường nước ao nuôi: hạn chế khí độc, thức ăn dư thừa, chất thải, chất bẩn trong ao. Ổn định pH nước ở mức tối ưu cho tôm phát triển.

Thường xuyên sử dụng Chế phẩm sinh học EM AQUA để cung cấp vi khuẩn có lợi lấn ác vi khuẩn Vibrio gây bệnh. Trong môi trường nước nếu nhóm vi khuẩn có lợi kém phát triển thì nhóm vi khuẩn có hại sẽ phát triển mạnh hoặc ngược lại. Do đó trong quá trình nuôi cần thường xuyên sử dụng chế phẩm vi sinh tác động vào môi trường nước. Người nuôi cần sáng suốt trong việc lựa chọn các dòng chế phẩm vi sinh, lựa nơi cung cấp chế phẩm vi sinh uy tín, có chất lượng.

Chế phẩm sinh học EM Aqua do Tin Cậy phân phối

Sử dụng Men tiêu hóa liên tục trong suốt quá trình nuôi giúp cho hệ thống đường ruột tốt, không bị đứt khúc, lỏng ruột,…Khi đường ruột tốt tôm tiêu hóa tốt thức ăn, có sức đề kháng chóng lại mầm bệnh tốt hơn.

Để có biện pháp phòng và trị bệnh hoại tử gan tụy – EMS chi tiết bà con có thể tham khảo bài viết sau:

https://tincay.com/hoai-tu-gan-tuy-o-tom-ems-nguyen-nhan-va-cach-phong-benh/

Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp ích cho bà con, giúp bà con có thể ứng dụng hiệu quả các chế phẩm vi sinh để phòng bệnh, thành công trong quá trình nuôi. Hẹn gặp lại quý bà con ở những bài chia sẻ tiếp theo!