Một số bệnh nguy hiểm trên tôm nuôi

Với hệ thống sông ngòi dày đặc và đường biển dài hơn 3.260 km. Nước ta có điều kiện thuận lợi để phát triển nuôi trồng thủy sản. Theo Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), tổng sản lượng thủy sản giai đoạn 2011-2015 có mức tăng trung bình 3,8%/năm. Trong đó, riêng sản lượng nuôi trồng tăng bình quân 3%/năm. Đồng bằng sông Cửu Long, với 6 tỉnh dẫn đầu cả về diện tích và sản lượng (Cà Mau, Bạc Liêu, Bến Tre, Sóc Trăng, Trà Vinh, Kiên Giang). Là nơi đóng góp lượng tôm nuôi nhiều nhất cả nước.

Tuy nhiên, nghề nuôi tôm cũng bộc lộ một số nhược điểm như: dịch bệnh nhiều, rủi ro cao, lạm dụng thuốc thú y và hóa chất dẫn đến không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Theo Trung tâm Quan trắc môi trường và bệnh thủy sản Nam Bộ (Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản 2). Hiện nay, có một số bệnh nguy hiểm trên tôm cần được quan tâm như bệnh đốm trắng do virus WSSV (White spot syndrome) gây ra. Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính có tác nhân là vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus.

Bệnh đốm trắng

Xuất hiện ở tất cả các giai đoạn phát triển của tôm. Nhưng tỉ lệ chết cao nhất thường xuất hiện từ 1-2 tháng sau thả giống. Khi môi trường nuôi xấu đi và nhất là khi độ mặn thay đổi, nhiệt độ nước giảm thấp (khoảng từ 23-28ºC). Tỉ lệ tôm chết có thể lên đến 80-100% trong vòng 5-10 ngày nhiễm WSSV. Do đó, WSSV được xem là một trong những virus gây thiệt hại lớn nhất cho tôm nuôi. Là mối nguy cần được quan tâm nhất.

Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính

Ngoài bệnh đốm trắng, từ năm 2010 đến nay. Bệnh hoại tử gan tụy cấp do vi khuẩn Vibrio parhaemolyticus diễn biến khá phức tạp và gây thiệt hại lớn cho người nuôi. Vi khuẩn này mang một plasmid trong tế bào vi khuẩn. Plasmid này có khả năng mã hóa một loại protein độc tố cho tế bào côn trùng giống như protein độc tố (Photorhabdus insect-related (Pir) toxins) và tiết ra ngoài gây hoại tử gan tụy của tôm. Lây truyền qua đường miệng, vi khuẩn xâm nhập vào hệ tiêu hóa tôm. Sinh độc tố gây phá hủy mô và làm rối loạn chức năng của gan tụy, cơ quan tiêu hóa của tôm. Bệnh hoại tử gan tụy xảy ra ở cả tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Chủ yếu ở các vùng nuôi tôm thâm canh và bán thâm canh. Bệnh xảy ra ở hầu hết các tháng trong năm, nhưng trầm trọng nhất từ tháng 4 đến tháng 8. Tôm bệnh có dấu hiệu giảm ăn, khối gan tụy có nhiều biến dạng bất thường như trương to và nhũn hoặc teo nhỏ. Màu sắc nhợt nhạt, dấu hiệu khác cũng được ghi nhận bao gồm mềm vỏ, sậm màu. Tỷ lệ tôm chết có thể lên đến 100% trong vài ngày hoặc lâu hơn.

Các hộ nuôi tôm có thể dùng test kiểm tra phát hiện bệnh đốm trắng trên tôm để giảm thiệt hại:

Về cách phòng trị, ông Lê Hồng Phước (Giám đốc Trung tâm Quan trắc môi trường và bệnh thủy sản Nam Bộ) cho biết: Với bệnh đốm trắng, hiện nay chưa có một loại thuốc hay hóa chất đặc trị nào để điều trị. Có thể phòng ngừa bằng cách chọn lựa con giống tốt. An toàn sinh học trong ao nuôi để tránh lây lan, cải tạo ao nuôi đúng quy trình để loại vật mang mầm bệnh. Nâng cao sức đề kháng cho tôm nuôi bằng hỗn hợp vitamin hoặc Premix. Quản lý tốt chất lượng nước ao nuôi, bổ sung thêm vào thức ăn cho tôm các chất tăng cường miễn dịch,…

Với bệnh hoại tử gan tụy cấp tính do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus. Có thể sử dụng các liệu pháp như chế phẩm sinh học đối kháng với vi khuẩn có hại trong ao nuôi, chất kháng khuẩn hay kháng sinh. Tuy nhiên, do tính an toàn sinh học và bền vững thì hướng chế phẩm sinh học vẫn tốt hơn. Ngoài ra cần chọn con giống tốt, quản lý tốt thức ăn trong tháng đầu, không cho ăn dư. Cải tạo ao và diệt khuẩn triệt để ban đầu trước khi gây màu nước,…